Battle of the Forms: maak kennis met de knock-outregel

Bedrijven gebruiken hun algemene voorwaarden vaak als basis voor commerciële en contractuele onderhandelingen. Wanneer een leverancier en een klant tot overeenstemming komen, mogen zij beiden verwijzen naar hun eigen algemene voorwaarden. In dat geval kan de discussie ontstaan welke overeenkomst en/of algemene voorwaarden van toepassing zijn.

NIEUW ARTIKEL 5.23 BELGISCH BURGERLIJK WETBOEK (BW) BIEDT DE OPLOSSING VOOR DEZE ZOGENAAMDE “BATTLE OF THE FORMS”.

Artikel 5.23 BW gaat uit van de specifieke afspraken die partijen hebben gemaakt. In het geval dat deze specifieke afspraken voortvloeien uit de algemene voorwaarden van de ene partij, prevaleren eerstgenoemde. Logisch: maatwerk heeft voorrang op standaardclausules. Maar hoe gaan we te werk als partijen naar verschillende sets algemene voorwaarden hebben verwezen?

Overweeg dit voorbeeld. Een leverancier stuurt een prijsofferte naar de klant waarbij hij verwijst naar zijn eigen verkoopvoorwaarden. Anderzijds aanvaardt de klant de prijsofferte per e-mail. In de e-maildisclaimer staat dat alle transacties van de klant worden beheerst door zijn aankoopvoorwaarden. De verkoop- en inkoopvoorwaarden stellen verschillende betalingsregels vast.

 

DE KNOCK-OUT-REGEL

Volgens het nieuwe artikel 5.23 BW komt de overeenkomst tussen leverancier en opdrachtgever van rechtswege tot stand en zijn beide voorwaarden van toepassing. Alleen de tegenstrijdige bepalingen van beide voorwaarden – in dit voorbeeld: de betalingsvoorwaarden – zijn niet van toepassing. De Belgische wetgever gaat er dus van uit dat de partijen ondanks hun tegenstrijdige algemene voorwaarden wel de gemeenschappelijke intentie hadden om de deal te sluiten. Dit wordt de “knock-outregel” genoemd.

Het aanvullend contractenrecht fungeert als vangnet voor partijen en vult de eventuele leemten op wegens niet van toepassing zijnde, afgeleide algemene voorwaarden. Toch is het mogelijk dat een van de partijen in ons voorbeeld onder deze omstandigheden niet wil contracteren.

Het enkele feit dat partijen tegenstrijdige voorwaarden hanteren, is niet voldoende om te beweren dat het contract niet bestaat. Maar het is mogelijk dat een partij niet aan het contract met dergelijke voorwaarden gebonden wil zijn. In dat geval dient zij dit zo spoedig mogelijk expliciet aan te geven. In ons voorbeeld moet de leverancier de klant informeren dat hij niet doorgaat met deze deal. En dat moet hij doen zodra hij de acceptatie-e-mail met de disclaimer ontvangt.

Men neemt best een heel duidelijk toepassingsgebied op in de eigen algemene voorwaarden. En toch is voorzichtigheid geboden voor bedrijven (en hun verkoopafdelingen!). Controleer altijd goed of zakenpartners (enige verwijzing naar) algemene voorwaarden opnemen, die mogelijk (stilzwijgend) in uw commerciële relatie terecht kunnen komen.

Bronnen:

• Boek 5 van het Belgisch Burgerlijk Wetboek